Studiekring Drewermann Dordrecht 2023-2024
Dit seizoen wordt er een studiekring gehouden die zich zal focussen op het werk van één van de belangrijkste Europese Theologen: Eugen Drewermann. Hieronder wordt deze theoloog nog iets nader toegelicht. Drewermann heeft een enorme lijst aan publicaties, waarvan slechts een deel is vertaald in het Nederlands. Die vertalingen betreffen met name Bijbelexegese en meditaties, maar zijn werk gaat veel verder dan dat en betreft meerdere wetenschappelijke gebieden maar ook de uitleg van sprookjes en mythen en wat al niet meer. Zes jaar geleden publiceerde hij drie dikke boeken over Kapital&Christentum en nog dit voorjaar verscheen deel 3 van een serie getiteld ‘Richtet Nicht’ en een boek getiteld: “Nur durch Frieden bewahren wir uns selber”, Die Bergpredigt als Zeitenwende”. Dit laatste boek wordt nu vertaald en zal hopelijk volgend jaar in onze boekhandels beschikbaar komen.
In een zestal bijeenkomsten zullen we dit seizoen werk van Drewermann lezen, bestuderen en samen bespreken. Omdat het Duits van Drewermann, zoals van wel meer grote Duitse denkers, heel lastig is om te lezen, beperken wij ons tot vertalingen, tot exegetisch werk en meditaties, waarin het zal gaan over het vinden van God, over de boodschap van Jezus van Nazareth en de actualiteit daarvan en over het vinden van onszelf. Om het ook nog enigszins actueel te maken heb ik ervoor gekozen om teksten te zoeken die gaan over Bijbellezingen die dit komende kerkelijke jaar aan de orde gaan komen. Het gemeenschappelijke Bijbelleesrooster (zie hieronder) gaat voor het komende kerkelijke jaar uit van o.a. het evangelie van Marcus, en het commentaar dat Drewermann hierover schreef is 3 jaar geleden in een Nederlandse vertaling uitgekomen. Van werk dat nog niet in het Nederlands is verschenen zal een bruikbare vertaling beschikbaar komen voor de studiekring. Zie hier een overzicht van data waarop we zullen samenkomen (in de Wilhelminakerk, Blekersdijk) met bijbehorende gegevens. Na opgave krijgen de deelnemers meer informatie.
Opgave bij: Arend Noordam of via het contactformulier
Extra achtergrondinformatie:
Eugen Drewermann
Eugen Drewermann is één van de belangrijkste Europese Theologen, en in Nederland zeker niet onbekend. 82 jaar is deze ex-priester nu en nog altijd erg bevlogen. Stevo Akkerman interviewde deze denker in het dagblad Trouw (22 april) en opende zijn artikel met: “Als priester werd Eugen Drewermann geacht de zonden van mensen te veroordelen, toen bleek dat hij dat niet kon, kwam hij in problemen met de kerk. ‘Het grondprobleem van ons mensen is angst.'”. Zijn leven lang heeft deze originele denker zich vervolgens ingezet om mensen te bevrijden van die angst vanuit de allesoverheersende gedachte dat God niet de angst, maar de goedheid en de menselijke vrijheid wil. Twee herinneringen hebben zijn denken bepaald: de eerste is zijn ervaring als jonge jongen in een Duitsland dat werd gebombardeerd als gevolg van de wandaden van de Nazi’s. Het heeft hem nooit meer losgelaten: hoe komen mensen zover dat ze elkaar vernietigen? Vervolgens heeft ook het werk van Albert Schweitzer een diepe indruk op hem gemaakt toen hij een jaar op 14, 15 was. Het heeft hem de ogen geopend voor de waarden van pacifisme en ecologie. Hij studeerde theologie en filosofie, werd priester, en ging zich ook bezighouden met psychoanalyse. Uiteindelijk kon hij er niet omheen dat er een spanningsveld zit tussen de autoriteit van de kerk en de boodschap van Jezus. Het bracht hem in conflict met de kerk en de paus heeft hem op enig moment zijn functies afgenomen en uit het ambt van priester gezet. Het heeft hem er niet van weerhouden om zijn werk verder uit te breiden, vanuit de gedachte dat religie verbonden is met het innerlijk van de mens. Zo komt hij ertoe om de verhalen uit de wereld van Oude en Nieuwe Testament te beschrijven als verhalen over de 'inwijding van de menselijke ziel'. Voor hem is theologie niet de bespreking van objectieve waarheden, nee: het is poëzie, het zijn symbolen die mensen uitnodigen om zichzelf en elkaar in het licht van een liefhebbende God te zien.
Het gemeenschappelijke leesrooster / de Studiekring Drewermann Dordrecht
Het gemeenschappelijke leesrooster, zoals dat o.a. is opgenomen in het dienstboek van de Protestantse Kerk in Nederland, is gebaseerd op verschillende bronnen. Oorspronkelijk was het een eenjarig rooster (zie ook nu nog in het dienstboek het Evangelisch-Lutherse leesrooster), maar ‘ons’ rooster is een driejarig rooster waarin voor elke zon- en feestdag drie lezingen zijn opgenomen: Oude testament, epistel (brieven) en evangelie. In elk jaar A wordt Matteus gelezen, in het B-jaar Marcus en in elk C-jaar Lukas. De evangelist Johannes komt vooral aan het woord in de kerst- en paastijd elk jaar. Als alternatief geeft het gemeenschappelijk leesrooster in verschillende jaren ook alternatieve lezingen, meestal doorgaande lezingen uit een Bijbelboek dat in de drie standaardjaren niet (veel) aan de orde komt. Komend kerkelijk jaar (dat start op de eerste Advent van 2023) is een zogenaamd ‘B-jaar’, waarin dus het evangelie van Marcus leidend is. Als alternatief wordt de lezing van ‘Filippenzen’ in de adventsperiode aangeboden, Jeremia en Klaagliederen in de veertigdagentijd en ‘Handelingen’ vanaf hemelvaart.
In de meeste kerken in PKN-kerken van Dordrecht wordt het gemeenschappelijke leesrooster wel aanbevolen maar niet dwingend voorgeschreven, behalve dan misschien als er sprake is van een project, zoals dat kan met Advent en de veertigdagentijd. Voor de studiekring heb ik lezingen uitgekozen op enkele zondagen dat ik zelf ook zal voorgaan, ergens in Dordrecht of in de regio. Omdat ik nog niet weet of de kerken, waar ik dan ben uitgenodigd, de alternatieve lezing als voorkeur hanteren, staat nog niet voor alle bijeenkomsten de tekst helemaal vast.
Arend Noordam
In een zestal bijeenkomsten zullen we dit seizoen werk van Drewermann lezen, bestuderen en samen bespreken. Omdat het Duits van Drewermann, zoals van wel meer grote Duitse denkers, heel lastig is om te lezen, beperken wij ons tot vertalingen, tot exegetisch werk en meditaties, waarin het zal gaan over het vinden van God, over de boodschap van Jezus van Nazareth en de actualiteit daarvan en over het vinden van onszelf. Om het ook nog enigszins actueel te maken heb ik ervoor gekozen om teksten te zoeken die gaan over Bijbellezingen die dit komende kerkelijke jaar aan de orde gaan komen. Het gemeenschappelijke Bijbelleesrooster (zie hieronder) gaat voor het komende kerkelijke jaar uit van o.a. het evangelie van Marcus, en het commentaar dat Drewermann hierover schreef is 3 jaar geleden in een Nederlandse vertaling uitgekomen. Van werk dat nog niet in het Nederlands is verschenen zal een bruikbare vertaling beschikbaar komen voor de studiekring. Zie hier een overzicht van data waarop we zullen samenkomen (in de Wilhelminakerk, Blekersdijk) met bijbehorende gegevens. Na opgave krijgen de deelnemers meer informatie.
|
|
Aandacht voor zondag in kerkelijk jaar |
Gemeenschappelijk leesrooster voor |
|---|---|---|
|
Dinsdag 21 nov |
7 januari 1e na Epifanie |
OT: Jesaja 55:1-11 |
|
Dinsdag 30 jan 24 |
11 februari 6e na Epifanie |
OT: 2 Kon 5 |
|
Dinsdag 20 febr |
25 februari 2e zondag 40-dagen |
OT: 1 Kon 19:9-18 |
|
Dinsdag 2 apr |
28 april 5e zondag van Pasen |
OT: Deut 4:32-40 |
|
Dinsdag 16 apr |
30 juni 2e van de zomer |
OT: Jes 3:25-4:6 |
|
Dinsdag 7 mei |
7 juli 3e van de zomer |
OT: Ezechiël 2:1-7 |
Opgave bij: Arend Noordam of via het contactformulier
Extra achtergrondinformatie:
Eugen Drewermann
Eugen Drewermann is één van de belangrijkste Europese Theologen, en in Nederland zeker niet onbekend. 82 jaar is deze ex-priester nu en nog altijd erg bevlogen. Stevo Akkerman interviewde deze denker in het dagblad Trouw (22 april) en opende zijn artikel met: “Als priester werd Eugen Drewermann geacht de zonden van mensen te veroordelen, toen bleek dat hij dat niet kon, kwam hij in problemen met de kerk. ‘Het grondprobleem van ons mensen is angst.'”. Zijn leven lang heeft deze originele denker zich vervolgens ingezet om mensen te bevrijden van die angst vanuit de allesoverheersende gedachte dat God niet de angst, maar de goedheid en de menselijke vrijheid wil. Twee herinneringen hebben zijn denken bepaald: de eerste is zijn ervaring als jonge jongen in een Duitsland dat werd gebombardeerd als gevolg van de wandaden van de Nazi’s. Het heeft hem nooit meer losgelaten: hoe komen mensen zover dat ze elkaar vernietigen? Vervolgens heeft ook het werk van Albert Schweitzer een diepe indruk op hem gemaakt toen hij een jaar op 14, 15 was. Het heeft hem de ogen geopend voor de waarden van pacifisme en ecologie. Hij studeerde theologie en filosofie, werd priester, en ging zich ook bezighouden met psychoanalyse. Uiteindelijk kon hij er niet omheen dat er een spanningsveld zit tussen de autoriteit van de kerk en de boodschap van Jezus. Het bracht hem in conflict met de kerk en de paus heeft hem op enig moment zijn functies afgenomen en uit het ambt van priester gezet. Het heeft hem er niet van weerhouden om zijn werk verder uit te breiden, vanuit de gedachte dat religie verbonden is met het innerlijk van de mens. Zo komt hij ertoe om de verhalen uit de wereld van Oude en Nieuwe Testament te beschrijven als verhalen over de 'inwijding van de menselijke ziel'. Voor hem is theologie niet de bespreking van objectieve waarheden, nee: het is poëzie, het zijn symbolen die mensen uitnodigen om zichzelf en elkaar in het licht van een liefhebbende God te zien.
Het gemeenschappelijke leesrooster / de Studiekring Drewermann Dordrecht
Het gemeenschappelijke leesrooster, zoals dat o.a. is opgenomen in het dienstboek van de Protestantse Kerk in Nederland, is gebaseerd op verschillende bronnen. Oorspronkelijk was het een eenjarig rooster (zie ook nu nog in het dienstboek het Evangelisch-Lutherse leesrooster), maar ‘ons’ rooster is een driejarig rooster waarin voor elke zon- en feestdag drie lezingen zijn opgenomen: Oude testament, epistel (brieven) en evangelie. In elk jaar A wordt Matteus gelezen, in het B-jaar Marcus en in elk C-jaar Lukas. De evangelist Johannes komt vooral aan het woord in de kerst- en paastijd elk jaar. Als alternatief geeft het gemeenschappelijk leesrooster in verschillende jaren ook alternatieve lezingen, meestal doorgaande lezingen uit een Bijbelboek dat in de drie standaardjaren niet (veel) aan de orde komt. Komend kerkelijk jaar (dat start op de eerste Advent van 2023) is een zogenaamd ‘B-jaar’, waarin dus het evangelie van Marcus leidend is. Als alternatief wordt de lezing van ‘Filippenzen’ in de adventsperiode aangeboden, Jeremia en Klaagliederen in de veertigdagentijd en ‘Handelingen’ vanaf hemelvaart.
In de meeste kerken in PKN-kerken van Dordrecht wordt het gemeenschappelijke leesrooster wel aanbevolen maar niet dwingend voorgeschreven, behalve dan misschien als er sprake is van een project, zoals dat kan met Advent en de veertigdagentijd. Voor de studiekring heb ik lezingen uitgekozen op enkele zondagen dat ik zelf ook zal voorgaan, ergens in Dordrecht of in de regio. Omdat ik nog niet weet of de kerken, waar ik dan ben uitgenodigd, de alternatieve lezing als voorkeur hanteren, staat nog niet voor alle bijeenkomsten de tekst helemaal vast.
Arend Noordam
terug
